Kedilerde Karma Aşı Nedir? Ne İşe Yarar?

Kedilerde karma aşı, kuduz aşısı ile birlikte her evcil kedi için önerilen iki temel aşıdan biridir. Çünkü kediler de karma aşı önemli sağlık etkileri olabilecek üç yaygın viral hastalığa karşı koruma sağlar. Bu enfeksiyonlarla ilişkili riskler, aşılamayla ilişkili küçük yan etki riskinden çok daha ağır basmaktadır. Bu nedenle, kedi aşılama kılavuzları (American Association of Feline Practitioners and the American Animal Hospital Association tarafından oluşturulmuştur) bu aşıyı tüm yavru ve yetişkin kediler için önermektedir.  

Kedi Karma Aşı Nedir?

Kediler için koruyucu sağlık bakımının temel bir parçası olan karma aşı, kedileri üç ölümcül hastalığa karşı korur: feline viral rhinotracheitis (kedi gribi), calicivirus (solunum yolu enfeksiyonu) ve feline panleukopenia (kedi gençlik hastalığı).

Aşının uygulanması, solunum yolu enfeksiyonlarına ve bu kedi hastalıklarıyla ilişkili ciddi semptomlara karşı korunmaya yardımcı olur. Kediler bu aşı sayesinde üst solunum yolu hastalıklarına ve gastrointestinal sıkıntılara neden olan virüslere karşı bağışıklık kazanır. Bu sayede kedi sahipleri, karma aşının kedilerde sık görülen ancak potansiyel olarak ölümcül hastalıklara karşı etkili bir savunma olduğunu bilmenin huzurunu yaşar ve bu da aşıyı kedilerinin refahını ve uzun ömürlülüğünü sağlamada çok önemli bir adım haline getirir.

Kedilerde Karma Aşının Önemi

Kediler için karma aşı yaptırmamak, kedi viral rhinotracheitis (kedi gribi), calicivirus (solunum yolu enfeksiyonu) veya panleukopenia’ya (kedi gençlik hastalığı) yakalanma olasılığını büyük ölçüde artırabilir. Çoğu zaman, bu durumların tedavisi zor olabilir ve birçok kedi semptomlara karşı koyamaz. Bu nedenle, karma aşı, genellikle kapalı alanlarda yaşayanlar da dahil olmak üzere tüm kediler için tavsiye edilir. Kedi karma aşı, vücudunun bu ölümcül virüslere karşı antijen hazırlamasını sağlar. Bu nedenle, karma aşı kedi için temel aşılardan biridir.

Kedilerde Karma Aşı Nelerden Korur?

Kediler de karma aşı, belirli hastalıklarla savaşmak için bağışıklık sistemini geliştirerek kedinizi ciddi hastalıklardan korur. Kedi gençlik hastalığı, rinotrakeit ve kalisivirüse neden olan virüsleri hedef alan bu aşı, kedinizi yaygın ancak tehlikeli enfeksiyonlardan sağlıklı ve güvende tutmada çok önemli bir rol oynar.

1. Kedi Viral Rinotrakeiti

Feline Viral Rhinotracheitis, kedi herpesvirüsünün neden olduğu ciddi bir solunum yolu hastalığıdır. Bu virüsle enfekte olan kediler genellikle burun akıntısı, göz akıntısı ve hapşırma gibi belirtiler gösterir. Bu hastalık, enfekte tükürük veya diğer burun ve boğaz salgılarıyla temas yoluyla kediler arasında kolayca yayılır ve kedinizin sağlığı için önemli bir risk oluşturur.

2. Kedi Kalisivirüsü

Calicivirus, kedilerde burun tıkanıklığı, gözlerde veya burunda sarı akıntı ve bazen ağızda ülser gibi belirtilerle ortaya çıkar. Bu enfeksiyondan muzdarip kedilerde ateş, eklem ağrısı ve uyuşukluk da görülebilir. Virüs oldukça bulaşıcıdır ve enfekte kedilerle veya onların burun salgılarıyla doğrudan temas yoluyla yayılır.

3. Kedi Panlökopenisi 

Genellikle kedi distemper olarak adlandırılan Feline Panleukopenia, gastrointestinal sistemi şiddetli bir şekilde etkiler. Bu viral hastalık ateş, uyuşukluk, iştahsızlık, şiddetli ishal ve dehidrasyon gibi çok çeşitli klinik belirtilere yol açar.

Virüs, kedilerin bağırsak astarlarındaki ve kemik iliklerindeki hızla bölünen hücreleri hedef alarak bağışıklık sistemlerini önemli ölçüde zayıflatır. Yaşamın her evresindeki kediler virüse maruz kalma riski altındadır, ancak yavru kediler ve sağlık durumu kötü olanlar özellikle savunmasızdır.

Kedi Karma Aşı Ne Zaman Yapılır?

Kedilerde ilk karma aşı sadece birkaç haftalıkken yapılması gerekir ve ciddi hastalıklara karşı korunma sağlanması için düzenli olarak takviye aşıları almaya devam edilmelidir.

1. Yavru Kediler

Yavru kediler yaklaşık 6 ila 8 haftalıkken karma aşı olmaya başlamalıdır. Bu erken koruma, onları gastrointestinal sistemlerini etkileyebilen ciddi bir hastalık olan feline distemper ve feline rhinotracheitis virüsü ve feline calicivirus’ün neden olduğu solunum yolu enfeksiyonlarından korumaya yardımcı olur.

İlk dozun ardından, 16 haftalık olana kadar her 3 ila 4 haftada bir takviye aşı yapılması gerekir. Bu adımlar, genç kedilerin bu tehlikeli durumlara karşı güçlü bir bağışıklık geliştirmesini sağlar.

Veterinerler, kedileri yaygın bakteriyel enfeksiyonlardan ve viral hastalıklardan korumak için genellikle yavru kedi aşıları için belirli bir program önerir. Bu plana uymak, ciddi rahatsızlıklarla mücadele edebilecek güçlü bir bağışıklık sisteminin temelini oluşturduğundan sağlıkları için çok önemlidir.

Evdeki yavru kediler bile bu aşı serisine ihtiyaç duyar, çünkü kedi virüsleri, dış ortamlarla veya dışarı çıkan diğer hayvanlarla dolaylı temas yoluyla evlere girebilir.

2. Yetişkin Kediler

Yetişkin kediler de, kedi gençlik hastalığı, kalisivirüs ve diğer enfeksiyonlara karşı korunmak için karma aşıya ihtiyaç duyar. Bu, tehlikeli hastalıklara karşı bağışıklıklarının korunmasına yardımcı olur. Düzenli yapılan aşılar, yetişkin kedilerin sağlıklı kalmasında ve bulaşıcı hastalıkların yayılma riskinin en aza indirilmesinde kritik bir rol oynar.

Veterinerler genellikle yetişkin kediler için her 1-3 yılda bir takviye içeren bir aşı programı önerir, ancak bu sağlık durumuna ve yaşam tarzına göre değişebilir. Ev kedilerinin de karma aşılarını düzenli yaptırmalarında fayda vardır, çünkü bu aşı onları da hava yoluyla bulaşan patojenlere karşı korur.

Kedi Karma Aşı Takvimi

Herkese uyan tek bir kedi aşı takvimi yoktur. Bu yüzden bu kararları veterineriniz ile birlikte vermeniz gerekir. Bununla birlikte, temel bir karma aşılama takvimi, aşağıdaki şekilde uygulanan üç dozluk bir yavru kedi aşılama serisini içerir: 

• İlk doz: Altı ila sekiz haftalıkken uygulanır.
• İkinci doz: 10 ila 12 haftalıkken uygulanır.
• Üçüncü doz: 14 ila 16 haftalıkken uygulanır.

Kediniz 16 haftalık veya daha büyükse:

• İlk aşı yapılır.
• Aşının daha sonra 3-4 hafta içinde tekrarlanması veya güçlendirici olarak yapılması gerekir.
• Bu iki senaryodan biri tamamlandıktan sonra bir sonraki aşı güçlendirmeden bir yıl sonra ve bundan sonra her üç yılda bir yapılır.

İlk seriden sonra, kedilerin yaşam tarzlarına bağlı olarak her bir ila üç yılda bir takviyeye ihtiyaçları olacaktır. Örneğin, kediniz dışarıda çok fazla zaman geçiriyorsa, yıllık bir takviyenin ekstra korumasından faydalanabilir. Bununla birlikte, kediniz zamanını yastıklarının üzerinde geçiren bir kedi ise, veterineriniz aşıyı üç yılda bir yaptırmasını önerebilir. 

Kedilerde Karma Aşı Ne İşe Yarar?

Karma aşı hava yoluyla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlar, bu da tüm kedilerin risk altında olduğu anlamına gelir. Dışarıya maruz kalmayan ev kedileri bile açık bir pencereden veya birlikte yaşadıkları insanlar eve girip çıktıkça bu hastalıklara maruz kalabilir. 

Ayrıca, kedinizle birlikte seyahat etmeniz, kedinizi hastaneye yatırmanız veya ailenize başka bir kedi eklemeniz gerekiyorsa, hemen aşı yaptırmak için zamanınız olmayabilir. Tam korumaya ulaşmak bir ay kadar sürer; bu nedenle kedinizi karma aşı ile proaktif olarak korumak çok daha iyidir. 

Tüm bu nedenlerde dolayı karma aşı temel bir aşı olarak kabul edilir ve tüm kediler için önerilir. Bu aşının kediniz için uygun olup olmadığı konusunda herhangi bir endişeniz veya sorunuz varsa, daha fazla bilgi için veterinerinize başvurabilirsiniz.

Kedi Karma Aşı Yan Etkileri

Karma aşısının en yaygın yan etkileri uyuşukluk ve iştahsızlıktır. Karma aşı sonrası kedi için diğer yaygın yan etkileri aşağıdakileri içerebilir:

• Enjeksiyon bölgesinde hafif rahatsızlık veya şişlik
• Bir veya iki gün boyunca aktivite seviyelerinde azalma
• Hafif ateş

Nadirde olsa, karma aşı sonrası kediler için aşağıdakiler gibi daha ciddi yan etkiler ortaya çıkabilir:

• Yüz şişmesi
• Kusma
• Kurdeşen
• Nefes almada zorluk
• Kaşıntı veya kızarıklık 
• Enjeksiyon bölgesinde tümörler (çok nadir)

Kedilerde karma aşı sonrası daha ciddi yan etkiler fark ederseniz, hemen veterinerinize başvurmanız gerekir. Bu yan etkiler ürkütücü görünse de, kedinizi karma aşısının koruduğu bulaşıcı hastalıklardan korumanın faydalarının, potansiyel yan etki riskinden çok daha ağır bastığını unutmamanız önemlidir.

Kediler için Karma Aşı Fiyatı

Kedi karma aşı ücreti, bulunduğunuz bölge, veteriner kliniğine ve kullanılan aşı markasına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Fakat genel olarak 2025 yılında birçok veteriner kliniğinde 1000 TL ile 1500 TL arasındadır. Aşı fiyatı, kliniğin uyguladığı hizmetler ve ek muayene ücretlerine bağlı olarak farklılık gösterebilir.

En Çok Sorulan Sorular

1. Kedilerde karma aşı gerekli mi?

Kediler için karma aşı temel aşılardan biridir. Çünkü bu aşı onları en bulaşıcı ve ölümcül üç hastalıktan korur.

2. Kedi karma aşısı satılır mı?

Kedi karma aşısı satın almak istiyorsanız, bu yasal olarak mümkün değildir. Bu aşılar yalnızca yetkili veteriner hekimler tarafından uygulanabilir. 

3. Ev kedisine karma aşı yapılmazsa ne olur?

Virüsler evinize giysilerle veya diğer evcil hayvanlar aracılığıyla girebilir, bu nedenle evdeki kedinizi korumak için karma aşı yaptırmanız çok önemlidir.

4. Kedilerde karma aşı kaç aylıkken yapılır?

Kedilerde karma aşı genellikle altı ila sekiz haftalıkken uygulanır.

5. Kediye karma aşı yapılmazsa ne olur?

Bir kediye karma aşısı yapılmazsa, kedi viral rhinotracheitis (FVR), calicivirus (C) ve panleukopenia (P) gibi ciddi ve potansiyel olarak ölümcül hastalıklar için risk altında kalır. Bu hastalıklar oldukça bulaşıcıdır ve semptomları solunum sorunları ve ağız ülserlerinden kusma, ishal ve zayıflamış bağışıklık sistemine kadar uzanır. Özellikle panlökopeni, yavru kedilerde ölümcül olabilir. Ev kedileri bile kontamine nesneler veya insan teması gibi dolaylı maruziyet yoluyla risk altındadır, bu da aşılamayı sağlıkları için çok önemli hale getirir.

6. Kedi karma aşı markaları nelerdir?

Bu kedi aşısını üreten birkaç ilaç şirketi vardır:

• Merial/Boerhinger Ingelheim, PureVax serisi aşıları adjuvan (daha fazla bağışıklık tepkisi oluşturmak için aşıya eklenen ancak daha fazla reaksiyon riski yaratan maddeler) olmadan üretmektedir.
• Merck Animal Health, USDA tarafından onaylanan tek 3 yıllık çekirdek FVRCP aşısını üretmektedir. Bu aşı ayrıca kediler kalisivirüs ile enfekte olduktan sonra ağızda oluşan ülserlere karşı %100 koruma sağlar. Bu aşı adjuvan içermez.
• Elanco Animal Health, diğer şirketlere göre yüzde 50 daha az aşı içeren ve daha rahat bir enjeksiyon için tasarlanmış Ultra Fel-O-Vax aşılarını üretmektedir. Ayrıca, enjekte edilemeyen bir aşı seçeneği sunmak için UltraNasal serisini de üretmektedir.
• Zoetis ayrıca FeloCell adında adjuvan içermeyen bir FVRCP aşı serisi de üretmektedir.

7. Kedilerde karma aşı kaç kere yapılır?

Yavru kediler altı ila sekiz haftalıkken başlayarak dört karma aşı enjeksiyonu alır. Kedinin yaşına bağlı olarak genellikle yılda bir veya her üç yılda bir rapel aşı (aşının etki süresini uzatmak için yinelenmesi) yapılır.

8. Kedilerde karma aşı sonrası ateş normal mi?

Aşıya reaksiyon gösteren veya aşının yan etkilerini yaşayan kedilerin çoğunda hafif bir ateş görülür ve bu durumdan dolayı bir veya iki gün boyunca kendilerini biraz kötü hissedebilirler.

9. Kedilerde karma aşı sonrası titreme normal mi?

Karma aşı yapıldıktan sonra bazı kedilerde geçici bir bağışıklık tepkisi nedeniyle hafif titreme veya ürperme görülebilir. Bu reaksiyon genellikle kısa sürelidir ve birkaç saat ila bir gün içinde düzelir. Bununla birlikte, titreme şiddetli ise veya bu duruma kusma, şişme, nefes almada zorluk veya aşırı uyuşukluk gibi semptomlar eşlik ediyorsa, olumsuz bir reaksiyona işaret edebilir ve derhal bir veterinere başvurmanız gerekir.

10. Kedi karma aşı nereden alınır?

Karma aşı gibi veteriner aşılarını bireysel olarak satın almak yasaktır. Bu aşılar yalnızca yetkili veteriner hekimler tarafından uygulanabilir. Bu kısıtlama, aşının doğru şekilde saklanması, uygulanması ve olası yan etkilerin kontrol altında tutulması için gereklidir. Eğer kedinizin karma aşıya ihtiyacı varsa, yetkili bir veteriner kliniğine veya hayvan hastanesine başvurmanız gerekir. 

11. Hamile kediye karma aşı yapılır mı?

Karma aşı canlı bir aşı olduğu için veterinerler hamile kedilere uygulanmasını önermemektedir.

12. Kedi karma aşı hangi hastalıktan korunmak mümkündür?

Karma aşı, kedileri üç ölümcül hastalığa karşı korur: feline viral rhinotracheitis (kedi gribi), calicivirus (solunum yolu enfeksiyonu) ve feline panleukopenia (kedi gençlik hastalığı).

13. Kedilerde karma aşının etkisi ne kadar sürer?

Karma aşının koruma süresi kedinin yaşına, aşılama geçmişine ve genel sağlık durumuna bağlıdır. Yavru kedilerde, ilk aşı serisi bağışıklık sağlar, ancak bir yıl sonra bir takviye gereklidir. Yetişkin kediler için karma aşı, kullanılan aşı türüne bağlı olarak temel olarak bir ila üç yıl sürer. Birçok veteriner hekim sürekli koruma için her üç yılda bir aşı yapılmasını önerirken, bazıları kedinin risk faktörlerine ve yaşam tarzına bağlı olarak yıllık aşı yapılmasını tavsiye edebilir.

14. Kedilere karma aşı şart mı?

Evet, karma aşı kediler için olmazsa olmaz kabul edilir. Üç son derece bulaşıcı ve potansiyel olarak ciddi hastalığa karşı koruma sağlar. The American Association of Feline Practitioners (AAFP), karmayı temel aşı olarak sınıflandırır.

15. Kedime karma aşı yaptırmazsam ne olur?

Kedinize karma aşı yaptırmazsanız, yaşamı tehdit eden veya zayıflatıcı bir hastalığa yakalanma riski çok daha yüksek olur. Bu sadece kedinizin sağlığını ve refahını olumsuz etkilemekle kalmaz, aynı zamanda diğer hayvanları da Feline Viral Rhinotracheitis, Feline Calicivirus ve Feline Panleukopenia riskine maruz bırakabilir.

16. Kedilerde karma aşı sonrası iştahsızlık normal mi?

Karma aşı yapıldıktan sonra kedilerde hafif bir iştah kaybı yaygın bir yan etkidir. Bu genellikle geçicidir ve bağışıklık sistemi aşıya yanıt verdiği için 24-48 saat içinde düzelir. Ancak, kediniz bir günden uzun süre yemek yemeyi reddediyorsa, şiddetli uyuşukluk, kusma veya diğer olağandışı belirtiler gösteriyorsa, hemen veterinerinerinize danışmanız gerekir.

17. Kedilerde karma aşı nereden yapılır?

Karma aşı, ya enjeksiyon yoluyla ya da intranazal yöntemle yapılır. Burun içi yöntemle aşı yapılırken veteriner aşıyı kedinin burun deliğine püskürtür.

18. Kedilerde karma aşı sonrası ishal normal mi?

Karma aşı yapıldıktan sonra bazı kedilerde hafif ishal görülebilir, ancak bu yaygın bir yan etki değildir. Stres veya hafif bağışıklık tepkisi nedeniyle geçici sindirim rahatsızlığı meydana gelebilir ve genellikle 24-48 saat içinde düzelir. Bununla birlikte, ishal şiddetli, kalıcı ise veya kusma, uyuşukluk veya bu duruma iştahsızlık gibi diğer endişe verici semptomlar eşlik ediyorsa, altta yatan sorunu belirlemesi için hemen veterinerinerinize danışmanız gerekir.

19. Kedi karma aşı sonrası halsizlik normal mi?

Hafif halsizlik veya uyuşukluk, bir kedi karma aşı olduktan sonra görülen yaygın bir yan etkidir. Bazı kediler ayrıca bir veya iki gün boyunca hafif ateş, iştahsızlık veya enjeksiyon yerinde ağrı yaşayabilir. Bu semptomlar genellikle 24-48 saat içinde kendiliğinden düzelir. Ancak kedinizde şiddetli uyuşukluk, kusma, şişlik veya nefes alma zorluğu varsa, bunlar alerjik reaksiyon veya diğer komplikasyonlara işaret edebileceğinden derhal bir veterinere danışmanız gerekir.

20. Kedi karma aşı nasıl yapılır?

Karma aşı, yaklaşık yarım mililitre sıvıdan oluşan bir enjeksiyondan ibarettir. Çok ince bir iğne kedinizin derisinden geçer ve aşı derinin altındaki boşluğa enjekte edilir. Çoğu kedi aşının yapıldığını fark bile etmez.

21. Kedilerde karma aşı sonrası hapşırmak normal mi?

Bir kedinin karma aşı olduktan sonra hapşırması alışılmadık bir durum değildir. Bu reaksiyon genellikle hafif ve geçicidir, aşının bileşenlerine karşı bağışıklık tepkisinden kaynaklanır. Bununla birlikte, hapşırma birkaç günden fazla devam ederse veya burun akıntısı, öksürük veya uyuşukluk gibi diğer semptomlar eşlik ederse, altta yatan bir sorun olmadığından emin olmak için veterinerinize danışmanız gerekir.

22. Karma aşı Distemper ile aynı mıdır?

Karma kedi aşısı, Feline Distemper olarak da bilinen panleukopeniye karşı koruma sağlar. Bu nedenle bazı durumlarda aşı isimleri birbirinin yerine kullanılır. Bir kedi Distemper hastalığına yakalanırsa, yaygın semptomlar arasında uyuşukluk, kanlı ishal, kusma ve iştahsızlık yer alır. Aşırı reaksiyonlar ve semptomlar genellikle yoğun veteriner bakımı ihtiyacını içerir. Sonunda, Distemper çöküşe ve ölüme yol açabilir, bu yüzden bu kadar ciddi bir hastalıktır ve aşılanması çok önemlidir.

23. Kedi karma aşı içeriği neleri kapsar?

Kedi karma aşının içindekiler, kediler için üç ciddi ve bulaşıcı hastalığa karşı koruma sağlar. Aşı, herpesvirüs, calicivirus ve panleukopenia virüslerinin zayıflatılmış ya da inaktive edilmiş formlarını içerir. Aşıda ayrıca bağışıklık sisteminin yanıtını güçlendiren adjuvanlar bulunur. Bu adjuvanlar, genellikle alüminyum hidroksit gibi maddelerle sağlanır. Aşı, uzun süre etkinliğini korumak ve kontaminasyonu önlemek için stabilizatörler ve koruyucular da içerir, bunlar arasında jelatin ve glisin gibi maddeler yer alır. Aşının reaktif hale getirilmesi için, eğer gerekiyorsa steril su veya tuzlu su gibi çözücüler kullanılabilir. Bu bileşenler bir arada çalışarak kedilerin sağlığını korumayı ve onları bu ciddi hastalıklardan uzak tutmayı sağlar.