Kedilerde Sarılık Nedir? Sebepleri ve Tedavisi

Kediler de tıpkı insanlar gibi çeşitli sağlık sorunları yaşayabilir. Tüylü dostunuzu etkileyebilecek bu sağlık sorunlarından biri de sarılıktır. Kedilerde sarılık kendi başına bir hastalık değildir, fakat altta yatan bir sorunun belirtisidir. 

Aciliyet	Sarılık göz ardı edilemeyecek acil bir konudur. Bu yüzden kedinizi gecikmeden veterinerinize götürmeniz gerekir.
Evde Tedavi	Evde tedavi bu sorun için uygun değildir
Tedavi Seçenekleri	Tedavi, sarılığın nedenine bağlıdır. Veterineriniz, kedinizin özel sorununa bağlı olarak size kişiselleştirilmiş önerilerde bulunacaktır.
Bağlantılı Nedenler	Sarılığa neden olan her zaman altta yatan bir sorun vardır ve bu, sarılığın kesin türüne bağlı olarak pre-hepatik, hepatik veya post-hepatik olabilir.

Sarılık Nedir?

Sarılık bir hastalık değildir, kedinizin derisindeki ve mukoza zarlarındaki pigmentte bir görünümü tanımlar. Sarılık meydana geldiğinde, kedinin diş etleri, göz beyazları ve kulak kepçesi sarı görünür. Ayrıca diğer iç dokuları ve kanı da etkiler.

Kedilerde Sarılık Türleri

Kedilerde sarılığın çeşitli türleri veya nedenleri vardır, bunlar aşağıdakileri içerir:

1. Pre-hepatik Sarılık

Bu sarılık türü, karaciğer bilirubini işlemeden önce oluşur. Genellikle hemolitik anemi, kan parazitleri veya toksinler gibi durumlar nedeniyle ortaya çıkabilen kırmızı kan hücrelerinin aşırı yıkımının sonucudur.

2. Hepatik Sarılık

Hepatik sarılık, karaciğerin bilirubini etkili bir şekilde işlemesini engelleyen karaciğer bozuklukları ile ilişkilidir. Kedilerde hepatik sarılığa yol açabilen bazı yaygın karaciğer hastalıkları arasında hepatit, siroz ve bazı enfeksiyonlar bulunur.

3. Post-hepatik Sarılık

Obstrüktif sarılık olarak da bilinen post-hepatik sarılık, safra kanallarında veya safra kesesinde tıkanıklık olduğunda safranın düzgün akışını önleyerek oluşur. Bu, safra kesesi taşları, tümörler veya iltihaplanma gibi durumlardan kaynaklanabilir.

4. Hemolitik Sarılık

Hemolitik sarılık, kırmızı kan hücrelerinin hızla yok edilmesinden kaynaklanır ve bilirubin üretiminin artmasına neden olur. Çeşitli faktörler kedilerde hemolitik sarılığa neden olabilir. Örneğin bağışıklık aracılı hemolitik anemi, bazı enfeksiyonlar veya toksinler.

5. Hepatosit Sarılığı

Bu sarılık türü, karaciğer hücrelerinin (hepatositler) kendilerindeki işlev bozukluğu veya hasarla ilişkilidir. Viral enfeksiyonlar, toksik maruziyetler veya metabolik bozukluklar dahil olmak üzere çeşitli karaciğer hastalıkları nedeniyle ortaya çıkabilir.

Sarılık Kediler İçin Neden Tehlikelidir?

Sarılık sadece kozmetik bir sorun değildir. Kedinizin derisinin, diş etlerinin, gözlerinin veya diğer mukoza zarlarının sarardığını fark ederseniz, bunun ciddi bir hastalığa işaret edebileceğini anlamanız önemlidir. Görünür renk değişikliklerine ek olarak, aşağıdakiler gibi başka semptomlar da ortaya çıkabilir:

• Yemek yemeyi reddetme veya iştahsızlık
• Hızlı veya zor nefes alma
• Kusma ve ishal
• Artan susuzluk
• Sık idrara çıkma
• Yüksek vücut ısısı
• Koordinasyon sorunları veya diğer nörolojik semptomlar
• Kilo kaybı

Bu belirtilerden herhangi birinin sarılıkla birlikte ortaya çıkması, acil veteriner kontrolü gerektirir. 

Kedilerde Sarılık Belirtileri

Sarılıklı kediler, cilt ve mukoza zarlarının sararmasına ek olarak, altta yatan nedene bağlı olarak başka belirtiler de gösterebilir. 

Kedilerde sarılık belirtileri aşağıdakileri içerir:

• Uyuşukluk ve halsizlik
• İştahsızlık
• Kusma
• Kilo kaybı
• Artan susuzluk ve idrara çıkma
• Karın rahatsızlığı veya ağrısı
• Soluk veya gri dışkı
• Turuncu veya kahverengi idrar

Kedilerde Sarılık Neden Olur?

Sarılık kedilerde çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir ve genellikle vücutlarında bir şeylerin ters gittiğinin bir işaretidir. 

Kedilerde sarılık nedenleri aşağıdakileri içermektedir:

• Karaciğer Hastalığı: Hepatit veya siroz gibi karaciğer hastalıkları, karaciğerin bilirubini işleme yeteneğini bozarak kan dolaşımında birikmesine neden olabilir.
• Hemolitik Anemi: Bu durum, bir kedinin kırmızı kan hücrelerinin üretilebildiğinden daha hızlı yok edilmesiyle oluşur ve bilirubin kan dolaşımına salınır.
• Enfeksiyonlar: Özellikle karaciğeri veya safra kesesini etkileyen bazı enfeksiyonlar sarılığa yol açabilir.
• Safra Kesesi veya Safra Kanalı Tıkanıklığı: Safra kesesi veya safra kanallarındaki tıkanıklık safra akışını engelleyerek kanda bilirubin birikmesine neden olabilir.
• Pankreatit: Pankreasın iltihabı karaciğerin işlevini etkileyerek sarılığa neden olabilir.
• Toksinler: Bazı toksinleri veya ilaçları yutmak karaciğere zarar verebilir ve sarılığa neden olabilir.
• Kanser: Karaciğer veya pankreas kanseri normal organ fonksiyonunu bozabilir ve sarılığa neden olabilir.
• Kan parazitleri: Kedilerde, hemoplazmalar ve Babesia ve Cytauxzoon gibi bazı protozoa türleri, kırmızı kan hücrelerine zarar vererek ve karaciğerin eski kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasından kaynaklanan bir atık ürün olan bilirubini işleme yeteneğine müdahale ederek kedilerde sarılığa neden olabilir.
• Kalp kurdu: Kalp kurtları, kırmızı kan hücrelerine zarar vererek ve kanın oksijen taşıma kapasitesini azaltarak kedilerde anemiye neden olabilir. Kırmızı kan hücreleri parçalandığında, bilirubine dönüştürülen hemoglobini serbest bırakırlar. Anemi, bilirubin üretiminin artmasına ve sarılığa daha fazla katkıda bulunmasına neden olabilir.

Kedi Sarılığı için Tanı Nasıl Konulur?

Kedilerde sarılığın nedenini belirlemek için veterinerler kapsamlı tanılamalar yapar ve bunlara genellikle aşağıdakiler dahildir:

• Fiziksel muayene: Veteriner kedinizin genel durumunu değerlendirir, mukoza zarlarının rengini kontrol eder ve cildi inceler.
• Kan testleri: Genel ve biyokimyasal kan testleri karaciğer ve diğer organlardaki anormallikleri belirlemeye yardımcı olur.
• Ultrason muayenesi: Karaciğer, safra kesesi ve safra kanallarının durumunu değerlendirmek için kullanılır.
• X-ışınları: Karın organlarındaki olası tümörleri veya tıkanıklıkları tespit etmeye yardımcı olur.

Kedilerde Sarılık Tedavisi

Kedinizde ileri derece sarılık olduğunu düşünüyorsanız veya yukarıda belirtilen semptomlardan herhangi birini gösterdiğinden şüpheleniyorsanız, derhal bir veterinere danışmanız çok önemlidir. Veterineriniz kapsamlı bir fiziksel muayene yapar, kedinizin tıbbi geçmişini inceler ve kan testleri, idrar tahlili, görüntüleme çalışmaları (ultrason veya röntgen gibi) ve sarılığın altında yatan nedeni belirlemek için karaciğer biyopsileri gibi çeşitli tanı testleri önerebilir.

Kedilerde sarılık tedavisi, belirlenen özel nedene bağlıdır. Tedavi seçenekleri aşağıdakileri içerebilir:

• İlaçlar: Altta yatan duruma bağlı olarak enfeksiyonları yönetmek, iltihabı azaltmak veya semptomları hafifletmek için ilaçlar reçete edilebilir.
• Sıvı tedavisi: Hidrasyonun sağlanması ve genel sağlığın desteklenmesi için intravenöz sıvılar uygulanabilir.
• Beslenme değişiklikleri: Karaciğer hastalığı vakalarında, karaciğer üzerindeki yükü hafifletmek için özel bir beslenme önerilebilir.
• Ameliyat: Bir tıkanıklık veya tümör tespit edilirse, cerrahi müdahale gerekebilir.
• Altta yatan durumların yönetimi: Tedavi, sarılığa katkıda bulunan herhangi bir altta yatan hastalığın veya durumun yönetilmesini ve ele alınmasını içerebilir.
• Solucan ilaçları: Kediniz pire, kene veya iç parazitler (solucanlar) gibi bir parazit istilasından muzdaripse, karaciğer sorunları da dahil olmak üzere çeşitli sağlık sorunlarına yol açabileceğinden, bu sorunları derhal ele almak önemlidir. İstilayı etkili bir şekilde tedavi etmek için özellikle kediler için formüle edilmiş bir solucan ilacı kullanabilirsiniz.

Sarılık Olan Kedi Nasıl İyileşir? Evde Bakım

Veterinerinizin talimatlarına göre tüm reçeteli ilaçları uygulayın ve kedinizi çok yakından gözlemleyin. Klinik belirtiler düzelmiyorsa veya kötüleşiyorsa, derhal veterinerinize başvurun. Ortamda sarılığı tetiklemiş olabilecek tüm ilaçları veya diğer maddeleri ortadan kaldırın.

Kedilerde Sarılık Öldürür mü?

Sarılıklı bir kedinin hayatta kalma oranı, altta yatan nedene ve tedavinin etkinliğine bağlıdır. Hastalığın tedavi edilmemesi durumunda ölüm oranı %90’ın üzerindedir. Erken evrelerde tedavi edilen kedilerde iyileşme oranı %80-90 olabilir. Tedavi edilmeyen kediler genellikle şiddetli yetersiz beslenme veya karaciğer yetmezliğinden kaynaklanan komplikasyonlar nedeniyle ölür. Tedavi genellikle birkaç yöntemden biriyle agresif beslenmeyi içerir.

Kedilerde Sarılık Nasıl Önlenir?

Kedilerde sarılığın önlenmesi, genel sağlıklarını korumak ve karaciğer sorunlarına yol açabilecek toksinler de dahil olmak üzere potansiyel tehlikelerden korumak için adımlar atmayı içerir. Kedilerde sarılığın önlenmesine yönelik bazı ipuçları aşağıdakileri içermektedir:

1. Dengeli Bir Beslenme Sağlayın

Kedilerinize beslenme ihtiyaçlarını karşılayan yüksek kaliteli ve dengeli bir beslenme sağlayın. Soğan, sarımsak, üzüm, kuru üzüm, çikolata ve alkol gibi toksik yiyecekler vermekten kaçının.

2. Toksinlere Maruz Kalmasını Önleyin

Ev ortamınızın kedinize zarar verebilecek yaygın toksinlerden arınmış olduğundan emin olun. Ev kimyasallarını, ilaçları ve zehirli bitkileri kedinizin erişemeyecekleri yerlerde saklayın. 

3. Pire ve Kene Kontrolü Yapın

İstilaları önlemek için uygun pire ve kene kontrol önlemlerini kullanın. Pire ve keneler hastalık bulaştırabilir ve kedilerde sarılığa neden olabilen kansızlığa yol açabilir.

Kediler için yaygın olarak kullanılan pire kovucular, pireleri kovmada veya öldürmede etkili olan çeşitli aktif bileşenler içerir. Kedi pire kovucularında bulabileceğiniz aktif bileşenlerden bazıları aşağıdakileri içermektedir:

• Fipronil
• İmidakloprid
• Lufenuron
• Nitenpiram
• Spinosad
• Dinotefuran

4. Aşılarını Geciktirmeyin

Kedilerinizin karaciğeri etkileyebilecek veya sarılığa neden olabilecek bulaşıcı hastalıklara karşı korunmak için gerekli tüm aşıları yaptırdığınızdan emin olun. 

Kediler için yaygın aşılar aşağıdakileri içermektedir:

• Feline Viral Rinotrakeitis (FVRCP)
• Feline Panleukopeni (Feline Distemper)
• Feline Lösemi Virüsü (FeLV)
• Kuduz
• Klamidya
• Bordetella
• Feline İmmün Yetmezlik Virüsü (FIV)

İlgili İçerik: Kedilerde Karma Aşı Nedir? Ne İşe Yarar?

Sarılıklı Kedilerde Prognoz Nedir?

Prognoz, sarılığın altta yatan nedenine bağlıdır. Olası nedenlerin çoğu uygun tedaviyle iyi bir prognoza sahiptir, ancak karaciğer kanserleri gibi bazı hastalıklar tedavi edilemez. Kedi sahipleri, kedilerinin durumunun bireysel doğasını, veterinerleri ile görüşmelidir, böylece kişiselleştirilmiş tavsiyeler alabilir.

Sonuç olarak kedilerde sarılık hafife alınacak bir durum değildir, çünkü genellikle altta yatan bir sağlık sorununa işaret eder. Erken teşhis ve tedavi, başarılı bir sonuç elde etme şansını artırmak için çok önemlidir. Kedinizde sarılık veya ilgili semptomlar fark ederseniz, kediniz için gerekli bakımı ve desteği sağlamak üzere derhal veterinerinize danışmanız gerekir. Düzenli veteriner kontrolleri ve sağlıklı bir yaşam tarzı, kedinizde sarılık ve diğer sağlık sorunları riskini önlemeye ve yönetmeye yardımcı olabilir.

En Çok Sorulan Sorular

1. Sarılık olan kedi ne yemeli?

Kedinizin karaciğer sağlığını desteklemek için uygun ve yeterli beslenme çok önemlidir. Sarılığın altında yatan sebep karaciğer hastalığı ise, veterineriniz karaciğere daha az zarar veren özel bir beslenme önerebilir. Ayrıca yeterli sıvı alımı sağlanması da önemlidir.

2. Kedilerde sarılık ne kadar sürede iyileşir?

Kedilerde sarılığın geçmesinin ne kadar süreceği, altta yatan nedene ve tedavinin başarısına bağlıdır. Bazı durumlarda, uygun tedaviyle sarılık günler veya haftalar içinde nispeten hızlı bir şekilde geçebilir. Bazı durumlarda ise, altta yatan neden ele alınmazsa sarılık devam edebilir veya kötüleşebilir.

3. Kedilerde sarılık bulaşıcı mı?

Sarılık kendi başına bulaşıcı bir durum değildir. Altta yatan bir hastalık veya rahatsızlığın belirtisidir. Ancak, sarılığın altta yatan nedeni bulaşıcı bir hastalıksa bulaşıcı olabilir. Bu gibi durumlarda, bulaşıcı etken (örneğin, bir virüs veya bakteri) bir kediden diğerine bulaşabilir, ancak sarılığın kendisi bulaşıcı bir hastalık gibi bir kediden diğerine bulaşmaz.

4. Kedim sarılık oldu ne yapmalıyım?

Sarılık olan kedinize nasıl bakacağınız tamamen teşhisine bağlı olacaktır. Çünkü kan sistemindeki bir sorun, karaciğer hastalıklarına kıyasla farklı tedaviler gerektirir.

Yapılacak ilk şey veterinerinizin teşhis koymasıdır, sarılığı evde tedavi edemezsiniz. Çünkü sarılık, her zaman önemli bir hastalığın belirtisidir ve teşhis ve tedavi edilmeden bırakmak, kedinizi gereksiz hastalıklara ve acıya maruz bırakabilir.

Veterinerinizin talimatlarını takip etmek ve kedinizin belirlenen hastalığını anlamak bir sonraki adımınız olmalıdır. Üzerinde çalışacağınız belirli bir hastalığınız olduğunda, tedavi seçenekleri, sağladığınız bakım ve prognoz bilinebilir olacaktır.

Hiçbir hap, ilaç, yiyecek, terapi, takviye, egzersiz veya dinlenme sarılığı iyileştirmez. Öncelikle altta yatan neden belirlenmelidir.

5. Kedi sarılığı insana geçer mi?

Kedi sarılığı insanlara doğrudan geçmez. Fakat kedilerde sarılığa neden olabilen bazı hastalıklar (bazı viral enfeksiyonlar veya parazitler) insanlara bulaşabilir. 

6. Kedilerde sarılık iyileşir mi?

Kedilerde sarılığın iyileşip iyileşmemesi, altta yatan nedene bağlıdır. Sarılık kendi başına bir semptomdur ve altta yatan durum başarılı bir şekilde tedavi edilirse genellikle düzelir. Ancak, altta yatan neden kronik veya ilerleyici bir hastalıksa, sarılık devam edebilir veya tekrarlayabilir.

7. Kedilerde sarılık nasıl tedavi edilir?

Sarılığın tedavi edilebilirliği altta yatan nedene bağlıdır. Karaciğer enfeksiyonları veya belirli toksisiteler gibi bazı durumlar etkili bir şekilde tedavi edilebilir. Karaciğer sirozu gibi kronik durumlar tedavi edilemeyebilir ancak uygun tedavi ve beslenme ile yönetilebilir. Erken teşhis ve tedavi daha iyi bir prognoz için anahtardır.

8. Güneş ışığı kedilerde sarılığa yardımcı olur mu?

Güneş ışığına maruz kalmak, kedilerde sarılığın tedavisinde doğrudan yardımcı olmaz. Sarılık, çoğunlukla karaciğer veya kan hücresi sorunlarıyla ilişkili olan altta yatan bir sorunun belirtisidir. Doğal güneş ışığına maruz kalma kediler için faydalı olsa da, bilirubin temizliği veya sarılığın altta yatan nedeni üzerinde doğrudan bir etkisi olmaz.

9. Kedilerde sarılığın ilk belirtileri nelerdir?

Sarılığın en belirgin belirtilerinden biri ciltte, diş etlerinde ve göz beyazlarında sarımsı bir renk tonudur. Bu renk değişikliği, normalde karaciğer tarafından işlenen sarı bir pigment olan bilirubin birikmesinden kaynaklanır.

10. Kedilerde sarılık beslenmeden etkilenebilir mi?

Beslenme doğrudan sarılık nedeni olmasa da, kedinin karaciğer sağlığını desteklemek için uygun beslenme çok önemlidir. Karaciğer hastalığının sarılığın altında yatan neden olduğu durumlarda, veteriner karaciğere daha az zarar veren özel bir beslenme önerebilir. Ayrıca yeterli sıvı alımının sağlanması da önemlidir.

11. Kedi sarılığı nasıl geçer?

Kedi sarılığının çoğu türü için birçok olası tedavi seçeneği vardır, ancak bu kesin nedenin teşhis edilmesine bağlıdır.

12. Sarılıklı kediler ağrı çekiyor mu?

Sarılık genellikle ağrılı değildir, ancak bu bireysel bir sorundur ve bazı kediler için kaliteli ağrı kesiciler, tedavinin önemli bir parçası olabilir. Bunun için veterinerinizle görüşmeli ve onun rehberliğinde gerekeni yapmanız şarttır.